OBJECTIVE: The aim of this study was to determine normative reference values for major thoracic arterial vasculature in Turkiye and to evaluate differences according to age and gender.
METHODS: Low-dose unenhanced chest computerized tomography images acquired with pre-diagnosis of COVID-19 between March and June 2020 were evaluated retrospectively. Patients with known chronic lung parenchymal disease, pleural effusion, pneumothorax, chronic diseases such as diabetes, hypertension, obesity, and chronic heart diseases (coronary artery disease, atherosclerosis, congestive heart failure, valve replacement, and arrhythmia) were excluded from the study. The ascending aorta diameter (AAD), descending aorta diameter (DAD), aortic arch diameter (ARCAD), main pulmonary artery diameter (MPAD), right pulmonary artery diameter (RPAD), and the left pulmonary artery diameter (LPAD) were measured in the same sections by standardized methods. The variability of parameters according to age (<40 years; ≥40 years) and gender (male to female) was evaluated by statistical methods. The Student’s t test was used to compare the normal distribution according to the given quantitative age and gender, while the data that did not fit the normal distribution were compared with the Mann-Whitney U test. The conformity of the data to the normal distribution was tested with the Kolmogorov-Smirnov, Shapiro-Wilk test, and graphical examinations.
RESULTS: Totally 777 cases between the ages of 18–96 (43.80±15.98) were included in the study. Among these, 52.8% (n=410) were male and 47.2% (n=367) were female. Mean diameters were 28.52±5.13 mm (12–48 mm in range) for AAD, 30.83±5.25 mm (12–52 mm in range) for ARCAD, DAD 21.27±3.57 mm (11–38 mm in range) for DAD; 23.27±4.03 mm (14–40 mm in range) for MPAD, 17.27±3.19 mm (10–30 mm in range) for RPAD, and 17.62±3.06 mm (10–37 mm in range) for LPAD. Statistically significantly higher values were obtained in all diameters for cases over 40 years of age. Similarly, higher values were obtained in all diameters for males compared to females.
CONCLUSION: The diameters of all thoracic main vascular structures are larger in men than in women and increase with age.
Amaç: Türkiye’deki majör torasik arter damar sistemi için normatif referans değerleri belirlemek, yaş ve cinsiyete göre damar çaplarındaki farklılıkları değerlendirmek.
Yöntemler: Mart-Haziran 2020 tarihleri arasında COVID-19 ön tanısı nedeniyle çekilen düşük doz kontrastsız toraks bilgisayarlı tomografi (BT) görüntüleri retrospektif olarak değerlendirildi. Bilinen kronik akciğer parankim hastalığı, plevral efüzyon, pnömotoraks, diyabet, hipertansiyon, obezite, kronik kalp hastalıkları (koroner arter hastalığı, ateroskleroz, konjestif kalp yetmezliği, kapak replasmanı, aritmi) gibi kronik hastalıkları olan hastalar çalışma dışı bırakıldı. Çıkan aort çapı (ÇAÇ), inen aort çapı (İAÇ), aortik ark çapı (AAÇ), ana pulmoner arter çapı (APAÇ), sağ pulmoner arter çapı (SaPAÇ), ve sol pulmoner arter çapı (SoPAÇ) standart yöntemlerle aynı kesitlerde ölçüldü. Parametrelerin yaşa (<40 yaş; ≥40 yaş) ve cinsiyete (kadın;erkek) göre değişkenliği istatistiksel yöntemlerle değerlendirildi. Normal dağılıma uygun nicel verilen yaş ve cinsiyete göre karşılaştırılması için Student-t test kullanılırken, normal dağılıma uymayan veriler Mann Whitney U test ile karşılaştırıldı. Verilerin normal dağılıma uygunlukları Kolmogorov-Smirnov, Shapiro-Wilk testi ve grafiksel incelemeler ile sınandı.
Bulgular: Çalışmaya dahil edilen 777 olgunun % 52,8'i (s: 410) erkek, % 47,2'si (s: 367) kadındı. Çalışma grubu 18-96 yaş aralığında olup genel ortalama yaşı 43.80 ± 15.98 idi. Ortalama çaplar ÇAÇ için 28.52 ± 5.13 mm, AAÇ için 30.83 ± 5.25 mm, İAÇ için 21.27 ± 3.57 mm; APAÇ için 23,27 ± 4,03 mm, SaPAÇ için 17,27 ± 3,19 mm ve SoPAÇ için 17,62 ± 3,06 mm idi. 40 yaş üstü olgular için tüm damar çaplarında istatistiksel olarak anlamlı derecede daha yüksek değerler elde edildi. Benzer şekilde erkeklerde tüm damar çaplarında kadınlara göre daha yüksek değerler elde edildi.
Sonuç: Tüm torasik ana vasküler yapıların çapları erkeklerde kadınlara göre daha büyüktür ve yaşla birlikte damar çağları genişlemektedir. (NCI-2021-5-3/R1)